Novas tecnoloxías ao servizo da actividade náutica. I+D+I no sector náutico: A experiencia galega

Zarpar é a plataforma que conecta a armadores e tripulantes para vivir experiencias náuticas únicas. A misión de ZARPAR é multiplicar x10 o uso dos barcos en España e fomentar a náutica social. De 15 saídas ao ano por barco só en veráns, a 150 saídas todo o ano.

Novas tecnoloxías ao servizo da actividade náutica. I+D+I no sector náutico: A experiencia galega

Javier Marque Loimil, CEO de Prodimar
José Manuel Díaz Díaz, Director Técnico de AB8 Marine
Pablo López, CEO de Hacce Comunicaciones

Esta mesa redonda reuniu a tres empresas galegas punteiras en innovación náutica para compartir as súas experiencias en I+D+I aplicado ao sector.

Prodimar: Xestión intelixente de subministros en portos

Javier Marque presentou Shipibox, un sistema revolucionario que dixitaliza as torretas eléctricas en portos deportivos sen necesidade de substituílas. Con 37 anos de experiencia en electrónica industrial e tras colaborar con portos comerciais desde os 90, Prodimar levou esta tecnoloxía á náutica deportiva.

Como funciona Shipibox?

O sistema baséase en pequenos módulos IoT que se instalan entre as proteccións eléctricas e as tomas das torretas existentes. Estes dispositivos, conectados vía Wi-Fi, permiten:

• Monitorizar o consumo eléctrico en tempo real
• Acender e apagar as tomas de forma remota
• Detectar fraudes (desconexións non autorizadas)
• Xestionar pagos prepago (para transeúntes) ou pospago (para socios)
• Controlar tamén o subministro de auga

Os usuarios poden consultar o seu consumo desde o móbil, mentres que os xestores do porto teñen acceso completo desde unha plataforma web na nube (Shippeweb).

Beneficios comprobados

Co sistema xa instalado en 25 portos galegos, os resultados son claros:

• Eficiencia económica: Cóbrase exactamente o que cada usuario consume, equilibrando as contas do porto
• Sustentabilidade: O consumo redúcese drasticamente cando os usuarios pagan por uso real (ninguén baldea o barco con tanta alegría se ten que pagalo)
• Reutilización: Aprovéitanse as torretas existentes, sen importar a súa marca ou antigüidade

AB8 Marine: Equipos de elevación a medida

José Manuel Díaz explicou a evolución de AB8 Marine, nacida en 2012 como IP Marinas e especializada agora en grúas e sistemas de elevación para portos deportivos.

Filosofía de traballo

O seu éxito baséase en tres piares:

1. Investigación: Deseñar produtos adaptados ás necesidades específicas de cada cliente
2. Desenvolvemento: Axustar os requisitos en estreita comunicación co porto
3. Innovación: Manterse ao día en eficiencia enerxética, sustentabilidade e comunicacións

Experiencia e personalización

Cun equipo técnico estable desde 2012, AB8 Marine ofrece:

• Deseño completamente personalizado para cada club
• Comunicación continua co cliente durante todo o proceso
• Servizo posvenda global (incluso en Sudamérica e África) mediante formación de empresas locais
• Fabricación propia desde cero con compoñentes europeos de calidade

Catálogo de produtos

A súa ampla gama inclúe:

• Grúas pórtico eléctricas (a primeira de Europa foi instalada en 2015)
• Grúas de polipastos múltiples
• Carros de varada somerxibles (con electrónica fóra da auga para maior durabilidade)
• Grúas de accesibilidade móbiles con baterías para persoas con mobilidade reducida
• Mariñas secas, puntais e cunas de varada
• Bombas de extracción de residuos

Un exemplo destacado: a instalación de dúas grúas nun peñasco para a Armada Española sen acceso por estrada nin por mar, demostrando a súa capacidade de adaptación a situacións especiais.

Hacce Comunicaciones: A tecnoloxía ao servizo das persoas

Pablo López pechou as ponencias cunha reflexión profunda sobre a implementación de software de xestión en clubs náuticos, alertando sobre os erros comúns na dixitalización.

O problema dos ERPs convencionais

López cuestionou por que os clubs náuticos necesitan software específico cando, aparentemente, fan o mesmo que calquera empresa: facturar, xestionar clientes, cobrar servizos. A resposta está na filosofía:

Os clubs náuticos non teñen clientes, teñen socios. A súa misión non é gañar diñeiro, senón dar servizo.

Os perigos dunha mala implantación

Alertou sobre como habitualmente se decide implantar un ERP:

• O xerente só quere KPIs en verde e que non sexa moi caro
• O responsable de sistemas busca cero problemas e máxima seguridade
• Resultado: Ninguén consulta aos traballadores que o usarán nin aos socios que o padecerán

Este enfoque pode cambiar radicalmente a cultura da organización, obrigando a procesos ríxidos (como esixir DNI para calquera xestión) que destrúen a relación natural cos socios.

A tecnoloxía é fácil de vender (demasiado fácil)

Con ironía, López demostrou o sinxelo que é vender tecnoloxía con promesas baleiras:

“Alguén quere probar a vender tecnoloxía? É facilísimo. Prométoche o que queiras e encima vailo crer. E se lle engado ‘con intelixencia artificial’, téñovos aos meus pés. […] Pero o máis importante na tecnoloxía son as persoas.”

O camiño correcto

A súa mensaxe clave: antes de elixir tecnoloxía, hai que ter clarísimo:

1. Cal é o noso propósito como organización?
2. Cara a onde queremos ir?
3. Que cultura queremos manter?

A tecnoloxía debe axudarnos no noso camiño, non marcarnos un diferente. Non se trata de cambiar o rumbo para adaptarnos ao software, senón de que o software se adapte aos nosos obxectivos.

“A tecnoloxía é preciosa cando está ao servizo das persoas, non cando as persoas somos vítimas da tecnoloxía.”

Coloquio: Seguridade e privacidade no IoT

Durante o debate xurdiron cuestións interesantes sobre a seguridade destes sistemas conectados. O moderador plantexou a anécdota de Julia Otero escandalizada ao descubrir que a súa neveira, a Roomba e as bombillas “cacharrean” entre si compartindo información.

Tranquilidade no caso náutico

Javier Marque tranquilizou respecto a Shipibox:

• Os dispositivos non están constantemente conectados, só envían reportes periódicos
• O tránsito de información é mínimo (algúns portos funcionan incluso con conexión ADSL básica)
• O sistema é autónomo: pode cortar subministros aínda que falle o Wi-Fi
• A conectividade só se usa para ordes remotas e reportes de consumo

Orixe da innovación

Sobre como xurdiu a colaboración entre desenvolvedores tecnolóxicos e clubs náuticos, Marque explicou que foi unha evolución natural: tras máis de 10 anos xestionando subministros en portos comerciais grandes, Javier Ruiz de Cortázar (presidente do Club Náutico Porto Novo) contactounos para levar esa experiencia á náutica deportiva.

O reto foi “achicar todo”: reducir sistemas deseñados para barcos enormes e adaptálos a embarcacións pequenas. Inicialmente pensaron en deseñar torretas completas, pero descartaron a idea ao comprobar que ningún porto querería tirar as súas. O avance do IoT permitiu finalmente crear módulos pequenos que se integran en infraestruturas existentes.

Software vs Hardware: Que é máis difícil?

Ante a pregunta de que custou máis desenvolver, Marque tívoo claro: o software. Crear unha plataforma na nube capaz de xestionar dispositivos desperdigados por 25 portos diferentes foi o maior desafío, xa que o software para portos comerciais (instalado localmente e moi pechado) non tiña nada que ver coas necesidades dos clubs náuticos.

Conclusión

Esta mesa redonda demostrou que Galicia está á vangarda da innovación náutica, con empresas capaces de desenvolver solucións completas que combinan hardware, software e unha profunda comprensión das necesidades específicas do sector. A mensaxe común: a tecnoloxía debe ser unha ferramenta ao servizo das persoas e do medio ambiente, non un fin en si mesma.